گفتوگو با محمدجواد اکبرین
محمدجواد اکبرین، روزنامهنگار و پژوهشگر مقیم فرانسه، در گفتگو با رادیوفردا در تحلیل وضعیت پس از حملۀ آمریکا به سایتهای هستهای میگوید میگوید جنس اظهارات و ادعاها در دو طرف جنگ جاری بر سر قابلیتهای هستهای ایران بهلحاظ ماهیتی با یکدیگر تفاوت دارد.
او همچنین به نوع نگرش و تفکر علی خامنهای میپردازد و میگوید مسئله این است که رهبر جمهوری اسلامی در مسیری که پیش گرفته، بهخصوص با توجه به موقعیتی که در آن قرار دارد، معتقد است چیزی برای از دست دادن ندارد.
اسرائیل: به حملات خود در ایران ادامه میدهیم
ارتش اسرائیل روز یکشنبه اعلام کرد که در ایران «اهداف دیگری» نیز دارد و قصد دارد به عملیات نظامی خود ادامه دهد. او همچنین گفت ارتش «برای طیف وسیعی از سناریوها آماده میشود».
افی دفرین، سخنگوی ارتش، در یک کنفرانس مطبوعاتی تلویزیونی به خبرنگاران گفت: ، ارتش «با هدف روشن برای رفع تهدید موجودیتی از اسرائیل عمل میکند، برنامهها و اهداف دیگری برای ضربه زدن هنوز دارد و این کارزار را ادامه خواهد داد».
اسرائیل پیشتر گفته بود که هدف اصلی از بین بردن قابلیتهای هستهای ایران برای رسیدن به توانایی ساخت سلاح اتمی است.
ارتش همچنین اعلام کرد نیروی هواییاش بامداد یکشنبه زمان کوتاهی پیش از حمله موشکی ایران به سکوهای پرتاب موشک ایران که «آماده شلیک فوری بودند، حمله کرد» و فیلمی نیز از هدف قرار گرفتن یک سکوی موشکی را منتشر کرد.
ارتش اسرائیل همچنین از هدف قراردادن حدود ۳۰ پهپاد ایرانی دیگر ایران در شب گذشته خبر داد. این گزارش با انتشار ویدیوهایی از این عملیات، مدعی است نیروهای هوایی و دریایی از آغاز عملیات حدود ۶۰۰ پهپاد را که از سمت ایران به سوی اسرائیل پرتاب شده بود، رهگیری و منهدم کردند. افی دفرین یک روز پیش مدعی شده بود که رقم پهپادهای شلیک و سرنگونشده «فراتر از یک هزار فروند» بوده است.
رادیوفردا مستقلاً قادر به تأیید یا رد این ادعاها نیست.
گفتوگو با فرشته پزشک
فرشته پزشک، تحلیلگر سیاسی و روابط بینالملل در آمریکا، میگوید حملۀ آمریکا به سایتهای هستهای ایران چنانچه هزینه محدودی برای واشینگتن داشته باشد، میتواند تا سالها بر سیاست خارجی و داخلی این کشور تأثیر بگذارد.
امواجمیدیا میگوید آمریکا پیش از حمله ایران را مطلع کرده بود
وبسایت امواجمیدیا بهنقل از یک منبع بلندپایه سیاسی در ایران گزارش داد که ایالات متحده پیش از حمله به تأسیسات هستهای ایران، مقامات جمهوری اسلامی را از این حمله مطلع کرده بود.
این وبسایت خبری تحلیلی در گزارش اختصاصی خود افزود که یک منبع بلندپایه، به شرط فاش نشدن نامش، تأیید کرده که دولت ترامپ یکم تیرماه اطلاع داد که قصد رویارویی گسترده با ایران ندارد و صرفاً قصد داشته سایتهای هستهای فردو، اصفهان و نطنز را هدف قرار دهد.
این منبع ارشد همچنین برخی گزارشهای قبلی مبنی بر اینکه این تأسیسات پیش از حملات تخلیه شدهاند و «بیشتر» ذخایر اورانیوم غنیشده ایران در مکانهایی امن نگهداری میشود را تأیید کرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس میگوید تحلیل تصاویر ماهوارهای گرفتهشده در روز یکشنبه از سایت هستهای فردو نشاندهندۀ آسیبهایی به ورودیهای این تأسیسات زیرزمینی پس از حملات هوایی آمریکا است.
بهنوشتۀ این خبرگزاری، در این تصاویر که توسط شرکت Planet Labs PBC ثبت شده، همچنین به نظر میرسد آسیبهایی به خود کوهی وارد شده که سایت فردو در زیر آن قرار دارد.
عکس زیر تصویر ماهوارهای از ورودیهای سایت فردو یک روز پیش از حمله است.
بریتانیا میگوید در حمله به تأسیسات هستهای ایران مداخله نداشته است
وزیر بازرگانی و تجارت بریتانیا اعلام کرد که بریتانیا هیچ درخواستی از سوی آمریکا برای حمله به ایران دریافت نکرد، اما قبل از حمله از این موضوع مطلع شده بود.
جاناتان رینولدز گفت که بریتانیا تجهیزات نظامی خود را به منطقه منتقل کرده و در صورت تهدید متحدان اصلی خود، «تمام اقدامات لازم» را برای دفاع از آنها انجام خواهد داد.
او گفت: نمیتوانم دقیقاً بگویم چه زمانی از حمله مطلع شدیم، اما همانطور که انتظار میرود، در مورد آن آگاهی داشتیم.
پیش از آن نخستوزیر بریتانیا اقدام ایالات متحده در حمله به تأسیسات هستهای ایران را اقدامی برای «کاهش تهدید جدی» برنامه هستهای تهران توصیف کرده بود.
واکنش عراقچی به درخواست اروپا برای بازگشت به میز مذاکرات
وزیر خارجه ایران در واکنش به درخواست اروپا برای بازگشت ایران و آمریکا به میز مذاکرات گفت چگونه ممکن است «به چیزی بازگردد که هرگز ترک نکرده، چه برسد به اینکه نابودش هم کردهاند؟»
عباس عراقچی با اشاره به اینکه اسرائیل هفته گذشته، وقتی مذاکرات ایران و آمریکا جریان داشت «تصمیم گرفت دیپلماسی را نابود کند» افزود: «این هفته، وقتی با گروه تروئیکای اروپا و اتحادیه اروپا گفتوگو داشتیم، آمریکا تصمیم گرفت این دیپلماسی را نابود کند».
این در حالی است که رئیسجمهور آمریکا در پیام تلویزیونی خود پس از حمله به تأسیسات هستهای ایران گفت اگر ایران سریعاً به دنبال صلح نباشد، ما به سراغ اهداف دیگر خواهیم رفت.
ترامپ افزود: «این وضعیت نمیتواند ادامه پیدا کند. یا صلح برقرار میشود یا فاجعهای برای ایران رخ میدهد که بسیار بزرگتر از آن است که در هشت روز گذشته دیدهایم. یادتان باشد، اهداف زیادی باقی مانده است».
اشارهٔ او به حملات گستردهٔ اسرائیل به مراکز نظامی، هستهای و انتظامی جمهوری اسلامی است.
واکنشهای جهانی به حملۀ آمریکا به تأسیسات هستهای ایران
دونالد ترامپ بامداد یکشنبه یکم تیرماه در پیامی بهطور رسمی اعلام کرد که تأسیسات هستهای فردو، نطنز و اصفهان در حملات آمریکا «بهطور کامل» نابود شدند.
وزیر خارجه ایران این حملات را دارای «پیامدهای ماندگار» خواند و اعلام کرد دولت آمریکا را «مسبب و مسئول آثار و عواقب بسیار خطرناک» این اقدام میداند.
در واکنش به این روند، مدیر کل آژانس بینالمللی انرزی اتمی خواستار تشکیل جلسۀ فوقالعاده شورای حکام آژانس شد و برخی کشورهای جهان با درخواست آغاز یک روند دیپلماتیک با احتیاط به حمله آمریکا به تأسیسات هستهای ایران واکنش نشان دادند.
گزارش کامل را در لینک زیر بخوانید.
حملۀ مجدد اسرائیل به یک پادگان نظامی در قم
سخنگوی ستاد مدیریت بحران استان قم️ اعلام کرد ساعتی پیش اسرائیل «با شلیک پرتابههایی به پادگان شهید مصطفی خمینی قم حمله کرد».
براساس این گزارش، این حمله چهار کشته بر جا گذاشته است. رسانههای ایران هیچ جزئیات دیگری از این حمله منتشر نکردهاند.
«پادگان شهید مصطفی خمینی قم» شامل تأسیسات نظامی و پدافند هوایی است و تحت پوشش نیروهای سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی فعالیت میکند و حوزه عملیاتی آن شامل پدافند هوایی تحت عنوان «حضرت فاطمه معصومه» نیز میشود .
پیشتر در ۲۵ خرداد نیز اسرائیل به این پادگان حمله کرده بود که بهگزارش رسانههای ایران «دو نفر از نیروهای نظامی» کشته و «حدود ۴۲ نفر مجروح شدند».
پیامدهای جنگ در اظهارنظرهای برخی تحلیلگران
دونالد ترامپ پس از حملات آمریکا به سایتهای هستهای ایران تأکید کرد که تهران اکنون باید صلح کند یا منتظر حملات بیشتر باشد، اما برخی تحلیلگران میگویند پیامد این حملات میتواند بهگونهای دیگر باشد.
- «انجمن کنترل تسلیحات آمریکا» که یک نهاد غیرحزبی در ایالات متحده است، در بیانیهای گفت: «در بلندمدت، اقدام نظامی ممکن است ایران را به این نتیجه برساند که تنها راه بازدارندگی، دستیابی به سلاح هستهای است با این استدلال که آمریکا به دیپلماسی اعتقادی ندارد.»
- آرون دیوید میلر، مذاکرهکننده باسابقه آمریکایی در امور خاورمیانه، نیز گفت: «توان نظامی ایران بهشدت تضعیف شده، اما آنها روشهای نامتقارن متعددی برای پاسخ دارند... این موضوع به این زودیها تمام نمیشود.»
- اریک لاب، استاد علوم سیاسی در دانشگاه بینالمللی فلوریدا، میگوید ایران ممکن است با حمله به «اهداف نرم» آمریکا یا اسرائیل در داخل یا خارج منطقه پاسخ دهد، با این حال احتمال بازگشت به میز مذاکره را نیز وجود دارد اما ایران این بار در «موضعی بسیار ضعیفتر» خواهد بود.
- کریم سجادپور، تحلیلگر بنیاد کارنگی، در شبکه ایکس نوشت: «ترامپ گفته اکنون زمان صلح است، اما بعید است ایران نیز چنین برداشتی داشته باشد. این حمله احتمالاً فصل تازهای از جنگ ۴۶ ساله ایران و آمریکا را آغاز میکند، نه پایانش.»
- لارا بلومنفلد، تحلیلگر مرکز مطالعات پیشرفته جانز هاپکینز، میگوید: «مراقب گسترش اهداف باشید؛ تغییر رژیم و دموکراسیسازی پروژههایی هستند که استخوانهای شکستخوردهشان زیر شنهای خاورمیانه مدفون است.»
- جاناتان پانیکوف، معاون پیشین اطلاعاتی آمریکا در امور خاورمیانه، نیز هشدار داده که در صورت احساس تهدید وجودی، ایران ممکن است به «حملات نامتناسب» روی آورد.
با این حال شمار زیادی از جمهوریخواهان آمریکا از جمله مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان، از تصمیم دونالد ترامپ برای هدف قرار دادن تأسیسات هستهای ایران تمجید کردهاند.